Γράμμα από μια φυλακή

Το γράμμαν εν που μια φυλακήν του Μπαχρέϊν. Θα μπορούσεν να ήταν που οποιαδήποτε φυλακήν ή τζιαι "φυλακήν". Με λλίες διαφοροποιήσεις  θα μπορούσε να ήταν σε οποιοδήποτε μέρος τζιαι που οποιοδήποτε άνθρωπο που αγωνίζεται για έναν καλλύττερον κόσμος σε φυλακές με ή χωρίς σίδερα. 

Οι μεγάλοι ηγέτες είναι αθάνατοι, τα λόγια και οι πράξεις τους ηχούν στο χρόνο, στις δεκαετίες και στους αιώνες. Ηχούν πέρα από ωκεανούς και σύνορα και γίνονται έμπνευση που αγγίζει τις ζωές όλων όσων διατίθενται να μάθουν. Ένας τέτοιος ηγέτης είναι και ο αξιοσημείωτος, Μάρτιν Λούθτερ Κινγκ. Ενώ διαβάζω τα λόγια του, το φαντάζομαι να μας διαβάζει από μιαν άλλη γη, από άλλη εποχή, για να μας διδάξει μερικά πολύ σημαντικά μαθήματα. Πάνω από όλα, μας λέει, ότι δεν πρέπει να πικραινόμαστε ή να βυθιζόμαστε στο επίπεδο των καταπιεστών μας, ότι πρέπει να διατιθέμεθα να κάνουμε μεγάλες θυσίες για την ελευθερία. Όταν οι σπόροι της ελπίδας και της αντίστασης στην καταπίεση άρχισαν να ανθίζουν στον αραβικό κόσμο, ο λαός του Μπαχρέιν αντίκρισε τις πρώτες ενδείξεις μιας νέας αυγής. Μιας που υποσχόταν το τέλος μιας μεγάλης νύκτρας δικτατορίας και καταπίεσεης, ένα μεγάλο χειμώνα σιωπής και φόβου, και για να σκορπίσει το φως και τη ζεστασιά μιας νέας εποχής ελευθερίας και δημοκρατίας. Με αυτήν την ελπίδα και αποφασιστικότητα, ο λαός του Μπαχρέιν βγήκε στους δρόμους στις 14 Φεβρουαρίου 2011 για να διεκδικήσουν ειρηνικά τα δικαιώματά τους. Τα τραγούδια τους, η ποίηση, οι ζωγραφιές και τα συνθήματα για ελευθερία συναντήθηκαν με σφαίρες, τανκς, τοξικά δακρυγόνα και όπλα. Το κτηνώδες καθεστώς Αλ Χαλίφα ήταν αποφασισμένο να σταματήσει αυτή τη δημιουργική και ειρηνική επανάσταση, καταφεύγοντας στη βία και σκορπόντας το φόβο. 

Αντικρύζοντας τη κτηνωδία του καθεστώτος, οι Μπαχρέινοι επέδειξαν μεγάλη συγκράτηση. Μέρα με τη μέρα, διαδηλωτές κρατούσαν λουλούδια απέναντι σε στρατιώτες και μισθοφόρους, που θα τους πυροβολούσαν. Οι διαδηλωτές με γυμνά στήθια και ανασηκωμένα χέρια στέκονταν φωνάζοντας «ειρηνικά, ειρηνικά»  [silmiyya, silmiyya], πριν να πέσουν στο έδαφος λουσμένοι στο αίμα. Χιλιάδες Μπαχρέινοι από τότε κρατήθηκαν και βασανίστηκαν για δήθεν εγκλήματα όπως η «παράνομη συνάθροιση» και «η παρακίνηση μίσους κατά του καθεστώτος». Δυο χρόνια μετά, οι βαρβαρότητες του καθεστώτος του Μπαχρέιν συνεχίζονται. Οι Μπαχρεϊνοί εξακολουθούν να δολοφονούνται, να τίθενται υπό κράτηση, να τραυματίζονται και να βασανίζονται για το αίτημά τους για δημοκρατία. Όταν κοίταζω στα μάτια των διαδηλωτών του Μπαχρέιν σήμερα, βλέπω ότι η πίκρα κατέβαλε την ελπίδα. Η ίδια πίκρα που είδε ο Μάρτιν Λούθερ Κινγ στα μάτια των διαδηλωτών στις φτωχογειτονιές του Σικάγο, το 1966. Είχε δει ότι οι ίδιοι άνθρωποι που ηγούνταν τις ειρηνικές διαδηλώσεις, που ρίσκαραν τη ζωή και τη σωματική τους ακεραιότητα, χωρίς επιθυμία να ανταποδόσουν τη βία, πείστηκαν αργότερα ότι η βία είναι η μόνη γλώσσα που καταλαβαίνει ο κόσμος.

Εγώ, όπως και ο Κινγκ, λυπάμαι για τους διαδηλωτές που αντιμετώπισαν τα όπλα και τα τανκς του Μπαχρέιν με γυμνά στήθια και λουλούδια, που σήμερα διερωτούνται «Ποια η χρησιμότητα της μη-βίας; Ποιά η σημασία της ηθικής ανωτερότηας, αν δεν ακούει κανένας;» Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ εξηγεί ότι αυτή η απόγνωση είναι φυσικό επακόλουθο όταν οι άνθρωποι που θυσιάζουν τόσα, δεν βλέπουν καμιά προοπτική για αλλαγή και νιώθουν ότι τα δεινά τους υπήρξαν χωρίς αξία. Ειρωνικά, η αλλαγή προς τη δημοκρατία στο Μπαχρέιν υπήρξε τόσο αργή, εξαιτίας της υποστήριξης που εξακολουθούν να δίνουν στους δικτάτορες τα πιο δυνατά δημοκρατικά κράτη. Με την πώληση όπλων και την παροχή οικονομικής και πολτικής υποστήριξης, οι ΗΠΑ και άλλες δυτικές κυβερνήσεις απέδειξαν στο λαό του Μπαχρέιν ότι στέκονται δίπλα στην μοναρχία Αλ Χαλίφα και ενάντια στο δημοκρατικό κίνημα.

Όπως διάβαζα τα λόγια του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ευχήθηκαν να ήταν ζωντανός. Διερωτήθηκα τί θα είχε να πει για την υποστήριξη της κυβέρνησης των ΗΠΑ στους δικτάτορες του Μπαχρέιν. Τί θα έλεγε για το ότι στρέφουν αλλού το βλέμμα, μακρυά από το αίμα και τα δάκρυα που χύθηκαν σ’αναζήτηση της ελευθερίας. Ό,τι είχα να κάνω, ήταν να γυρίσω σελίδα και τότε ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, δεν μίλησε σε μένα πλέον, αλλά σε σας, τους Αμερικανούς:

Ο Τζιων Φ. Κέννεντυ είπε «εκείνη που μετατρέπουν την ειρηνική επανάσταση σε κάτι αδύνατο, μετατρέπουν τη βίαιη επανάσταση σε κάτι αναπόφευτκο». Σταδιακά, είτε τυχαία είτε θέλοντας, αυτός είναι ο ρόλος που ο λαός μας ανέλαβε – το ρόλο αυτών που μετατρέπουν μια ειρηνική επανάσταση σε κάτι αδύνατο αρνούμενοι να αποχωρηστούμε τα προνόμια και τις απολαύσεις που ακολουθούν τα ασύληπτα κέρδη των υπεράκτιων επενδύσεων. Είμαι πεποισμένη ότι αν ταχθούμε στη σωστή πλευρά της παγκόσμιας επανάστασης, ως λαός πρέπει να περάσουμε σε μια ριζοσπαστική επανάσταση αξιών (...) μια πραγματική επανάσταση αξιών θα μας οδηγήσει στην αμφισβήτηση της δικαιοσύνης και ευθυκρισίας των παλαιότερων και τωρινών πολιτικών μας. Είναι η εποχή των επαναστάσεων. Σε όλο τον κόσμο, οι άνθρωποι ξεσηκώνονται ενάντια στα παλιά συστήματα της εκμευτάλλευσης και νέα συστήματα δικαιοσύνης και ισότητας γεννιούνται ... Εμείς, της δύσης, πρέπει να υποστηρίξουμε τις επαναστάσεις. Είναι λυπηρό γεγονός ότι λόγω της βολής, του εφησυχασμού .... και της ροπής μας να προσαρμοζόμαστε στην αδικία, ο δυτικός κόσμος που ενοχλήθηκε τόσο πολύ από το επαναστατικό πνεύμα του νέου κόσμου, έγινε αρχη-αντεπαναστάτης. Πρέπει αν προχωρήσουμε από την αναποφασιστικότητα στη δράση. Πρέπει να βρούμε νέους τρόπους να μιλήσουμε για ειρήνη ... και δικαιοσύνη σε όλο τον κόσμος, ένα κόσμο που συνορεύει με τις πόρτες μας. Εάν δεν δράσουμε,σίγουρα θα συρθούμε κάτω στους διαδρόμους τους μεγάλους, σκοτεινούς και ντροπιαστικούς του χρόνου που τους φυλάει για όλους εκείνους που κατέχουν εξουσία χωρίς συμπόνια, σθένος χωρίς ήθος και δύναμη χωρίς όραμα. 

Η ηχός των λόγων του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ ταξίδεψαν πέρα από τους ωκεανούς, διαμέσου τοίχων και μεταλλικών ράβδων στις φυλακές του Μπαχρέιν, και στο πολυπληθές και βρώμικο κελί στο οποίο ζω. Ακούω τα λόγια αυτού του μεγάλου Αμερικανού ηγέτη, του οποίου η άκαμπτη αφοσίωση στην ηθική και τη δικαιοσύνη τον έκαναν μεγάλο ηγέτη, όπως ήταν. Όσο θαυμάζω τη σοφία του μέσα από το μικροσκοπικό κελί μου, αναρωτιέμαι, αν οι άνθρωποι στις είπα, ακού κι’ αυτοί.

Ως πολιτική κρατούμενος στο Μπαχρέιν, προσπαθώ να βρίσκω τρόπους να πολεμήσω μέσα από το φρούριο του εχθρού, όπως το περιγράφει ο Μαντέλα. Όχι πολύ μετά που τοποθετήθηκα σε ένα κελί με 14 άτομα – δύο εκ των οποίων καταδικασμένοι δολοφόνοι – πήρα στα χέρια μου την πορτοκαλί στολή των φυλακών. Ήξερα ότι δεν θα μπορούσα να φορέσω τη στολή χωρίς να καταπιώ λίγη απ’ την αξιοπρέπειά μου. Η άρνηση να φορέσω τη στολή των κατάδικων επειδή δεν διέπραξα κανένα έγκλημα, ήταν μια μικρή εκδοχή της πολιτικής ανυπακοής μου. Η άρνηση των δικαιωμάτων μου για επισκέψεις και το ότι δεν με άφηνα να δω την οικογένεια και την τρίχρονη κόρη μου, ήταν η δική  τους τιμωρία. Γι’ αυτό το λόγω προχώρησα σε απεργία πείνας.

Οι φύλακες με ρωτούν γιατί κάνω απεργία πείνας. Απαντώ «επειδή θέλω να δω το παιδί μου». Ανταποκρίνονται νωχελικά «Υπάκουσε και θα τη δεις». Όμως, αν υπακούσω, η μικρή μου Τζιουντ, δεν θα δει ουσιαστικά τη δική της μητέρα, αλλά μια σπασμένη εκδοχή της. Έγραψα στη διοίκηση της φυλακής ότι αρνούμαι να φορέσω τη στολή των καταδίκων επειδή «κανένας άνθρωπος με ήθος, δεν μπορεί να προσαρμοστεί υπομονετικά με την αδικία»  (Thoreau). 

Αυτό που κάνει τη φυλακή δύσκολη είναι το ότι ζεις με τον εχθρό σου ακόμα και για τα πιο βασικά. Εάν θέλεις να φας, στέκεσαι μπροστά του με τον πλαστικό σου δίσκο. Και κάθε μέρα, κανείς αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο να γελοιοποιηθεί, να του φωνάξουν ή να ταπεινωθεί για οποιοδήποτε λόγο. Ή χωρίς κανένα λόγο. Αλλά άφησα τα λόγια μεγάλων ανθρώπων να με βοηθήσουν αυτές τις στιγμές. Όταν «εμπειρογνώμονες» απείλησαν να με κτυπήσουν επειδή είπα σε συγκρατούμενή μου ότι έχει δικαίωμα να τηλεφωνήσε σε δικηγόρο της, δεν φώναξα πίσω. Επανέλαβα τα λόγια του Κινγκ στο μυαλό μου «όσο συναισθηματικός και να είναι ο αντίπαλός σου, πρέπει να παραμείνεις ήρεμος»

Μέχρι που μια μέρα, είχα βαρεθεί τους ανθρώπους που μου έλεγαν ότι απολάμβανα όλα μου τα δικαιώματα και αρνούμουν να δω ότι έχω και υποχρεώσεις. Μετά που άκουσα αυτή την πρόταση κατ’ επανάλειψη, θύμωσα, τελικά. Και ήταν χειρότερα, ένιωσα τόσο φορτισμένη που φώναξα.  

Και μετά, δεν είπε κάποιος μεγάλος άνθρωπος κάποτε ότι στον αγώνα για δικαιοσύνη, «δεν πρέπει να νιώθουμε πικρία» καιν «ποτέ να μην βυθιζόμαστε στο επίπεδο του καταπιεστή μας»;

Ένας γιατρός ήρθε να με δει και μου είπε «μπορεί να πέσεις σε κώμα, τα ζωτικά σου όργανα μπορεί να σταματήσουν να λειτουργούν, τα επίπεδα ζάχαρης στο αίμα σου είναι τόσο χαμηλά, και όλα αυτά γιατί;.... για μια στολή!»

Απάντησα: «Χαίρομαι που δεν είσασταν με τη Ρόζα Παρκς σε εκείνο το λεωφορεία, να πείτε στη γυναίκα που έβαλε σπίθα στο κίνημα των κοινωνικών δικαιωμάτων «ότι όλα αυτά δεν ήταν τίποτα, παρά για ένα κάθισμα». Όταν ο γιατρός άρχισε να ρωτά για το κίνημα των Αφρο-αμερικαών, του πρόσφερα το βιβλίο του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Αν με ξέρετε, θα ξέρετε ότι πολύ δύσκολα προσφέρω τα βιβλία μου. Μερικές φορές, μέσα από τα λόγια του, ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ήταν συντροφιά, συγκρατούμενος περισσότερο, παρά δάσκαλος. Λέει «κανένας δεν μπορεί να κατανοήσει τη διένεξή μου, αν δεν έχει κοιτάξει μέσα από τα μάτια εκείνων που αγαπά, γνωρίζντας ότι δεν υπάρχει εναλλακτική επιλογή, παρά να τους αφήσει συντετριμένους. Καταλαβαίνω. Έγραφε, ενώ καθόταν δίπλα μου. «Η εμπειρία στη φυλακή ..... είναι ζωή χωρίς το τιτίβισμα των πουλιών, χωρίς τη ζεστασιά του ήλιου, τη θέα του φεγγαριού και των αστεριών, χωρίς την πνοή του απαλού αέρα. Με λίγα λόγια, η ζωή είναι χωρίς της ομορφιές της, είναι μόνο ύπαρξη – ψυχρή, σκληρή, εκφυλιστική»

Ο πατέρας μου, ο ήρωας και φίλος μου, καταδικάστηκε σε διά βίου φυλάκιση για τη δράση του στα ανθρώπινα δικαιώματα και αρνήθηκε να φορέσει τη γκρίζα φόρμα της φυλακής. Ως συνήθως, η κυβέρνηση προσπαθεί να «μας βάλει στη θέση μας» αφαιρώντας μας ότι σημαίνει πολλά για μας. Δεν θα επιτρέψουν στον πατέρα μου τις επισκέψεις της οικογένειας. Και για να τον εκφοβίσουν περισσότερο, του είπαν για πρώτη φορά ότι μπορεί να με επισκεφτεί στη φυλακή, επίσης, αν φορέσει τη τη στολή. Η σκληρότητα είναι το σήμα κατατεθέν του καθεστώτος Αλ Χαλίαφα, αλλά το ακλόνητο θάρρος και η υπομονή είναι το σήμα κατατεθέν του μπαμπά μου. Καμιά συναισθηματική πίεση δεν θα το λυγίσει. Η οικογενειακή επίσκεψη είναι το μοναδικό πράγμα στο οποίο μπορεί να προσβλέπει κάποιος. Ο πατέρας και εγώ δεν θα δούμε την οικογένειά μας, ούτε ο ένας τον άλλο, αλλά θα συνεχίσουμε τον αγώνα μας για τα δικαιώματά μας. Μέχρι να ξαναδούμε την οικογένειά μας, τους κρατάμε στην καρδιά μας.

Χτες, αποκοιμήθηκα ενώ κοιτούσα την πόρτα του κελιού μου με τις σιδεριές και ονειρεύτηκα. Αλλά αυτή τη φορά, ήταν ένα μικρό και απλό όνειρο, όχι για δημοκρατία και ελευθερία. Απλώς είδα τη χαμογελαστή μου μητέρα, να κρατά το χέρι της κόρης μου ενώ στέκονταν στην πόρτα του κελιού μου. Τις είδα να περνούν διαμέσω των μετάλλων. Η μητέρα μου κάθισε στο κρεβάτι της φυλακής, ενώ η κόρη μου κι’ εγώ ξαπλώναμε πλάϊ-πλάϊ, με τα κεφάλια μας στα πόδια της. Ξαφνικά, νιώθω να είμαστε σε μια δροσερή και προστατευτική σκιά, κοιτάζω πάνω και βλέπω τον πατέρα μου να στέκεται δίπλα στο κρεβάτι, να μας κοιτάζει κα να χαμογελά. Ονειρεύομαι αυτούς που αγαπώ, είναι η αγάπη τους που μου δίνει δύναμη να παλέψω για τα όνειρα της χώρας μας. 

Zainab Alkhawaja

Γυναικείες Φυλακές της Πόλης Ίσα

http://www.jadaliyya.com/pages/index/10808/zainab-al-khawaja_letter-from-a-bahraini-prison-

(απόδοση στα ελληνικά, Δεύτερη Ανάγνωση: http://www.defterianaynosi.com/article.php?id=634)